پایان نامه تفاوت زنان روسپی با غیر روسپی و عوامل موثر در روسپی گری

موضوع پژوهش حاضر که به بررسی مقایسه ای ویژگیهای خانوادگی زنان روسپی (ندامتگاه زنان سازمان زندانها در تهران) و زنان غیر روسپی (سطح تهران) می پردازد، از منظر تئوریهای روانشناسی و جامعه شناسی به این مسأله پرداخته و سعی در شناسایی هر چه بهتر این خصوصیات دارد.

مقدمه

مطالعه سیر تاریخی فحشا ، نشانگر آن است که این پدیده، از کهن ترین انحرافات بشری است و از دیر باز به عنوان یک واقعیت اجتماعی وجود داشته است. با این حال، تحقیقات علمی اندکی روی آن صورت گرفته است. طبق نظر ابینگهاوس، روسپیگری گذشته ای طولانی، اما تاریخچه کوتاهی دارد. بخشی از این امر به مشکلات جمع آوری اطلاعات علمی و قابل تعمیم از نمونه های مورد مطالعه روسپیان مربوط نمی شود. از این رو، فقدان تحقیقات دقیق و علمی موجب رواج اطلاعات غلط در مورد زمینه، طبیعت و علل روسپیگری می گردد.

طبق تعریف، زن ویژه یا روسپی یا فاحشه، زنی (یا به ندرت مردی) است که مخارج زندگی خود را به طور کلی یا جزئی از طریق تسلیم جسم خویش به دیکران (با انگیزه های جنسی) تأمین می کند. بعلاوه این نوع روابط جنسی بدون محبت و موقتی است و اگر رابطه عاطفی در این کار دخالت داشته باشد، فحشا نام نخواهد داشت. این اصطلاح، تنها به کسانی اطلاق نمی شود که تمام عمر به فحشا اشتغال دارند، بلکه هر زن یا مردی که در ضمن اشتغال به کارهای دیگر، گاه گاهی با دریافت پول به ایجاد رابطه جنسی بادیگران اقدام کند، نیز (طی مدتی که به این رفتار می پردازد)، روسپی نامیده می شود.

سنت آگوستین، پرچمدار اخلاقیات مسیحیت در غرب، نگرشی دوسوگرانه به فحشا و زنان ویژه داشته است. به نظر وی، هیچ چیزی پست تر و شرم آورتر از فحشا و مفاسد مشابه آن نیست. در عین حال، وی در جای دیگر بیان می کند که گاهی فحشا در جوامع، یک ضرورت بوده است. او اظهار داشته است که اگر فحشا از جامعه بر چیده شود، به هر حال جامعه با مفاسد دیگر آلوده خواهد شد و الگوهایی از روابط جنسی پدید خواهد آمد که به جامعه آسیب خواهد رساند. علی رغم این بیان آگوستین و با وجود اینکه در مقاطعی از تاریخ، فحشا به صورت رسمی و مشروع وجود داشته و حتی گاهی رنگ مذهبی نیز به خود گرفته است، در اکثر جوامع و در طول تاریخ، روسپیگری تقبیح و محکوم شده است.

روانشناسان علت بروز این پدیده را علل روانی از جمله گرایش به تنوع طلبی و ضعف هویت اخلاقی می دانند و همچنین اختلال در هویت در آن دخالت دارد و در برخی از افراد این گروه، اختلالات شخصیتی (به ویژه اختلال شخصیت ضد اجتماعی و مرزی) نمود بیشتری دارد.

از نظر جامعه شناسان و مددکاران اجتماعی، علت فحشا صرفا به پدیده های روانی محدود نمی شود؛ بلکه علت بروز این پدیده را به فقر و گرسنگی، چگونگی تعلیم و تربیت فرد در خانواده، بیکاری، نوسان شرایط اقتصادی، مهاجرت و شهرگرایی، بی سوادی و ناآگاهی، اعتیاد به مواد مخدر، طلاق و کشمکش خانواده و انحراف والدین نسبت می دهند. به عنوان مثال هادرمن می گوید : به دلیل محدودیتهای مالی و اقتصادی ممکن است برخی زنان به نشانه مقاومت و یا پاسخ به فقر، به فحشا روی آورند. به عبارت دیگر، گاهی فحشا یک استراتژی فعال در مواجهه با فقر است؛ چرا که در دنیایی که مردان نسبت به زنان از هر حیث از حقوق بیشتری برخوردارند، شاید فحشا تنها راهی باشد که بیشتر زنان فاقد حامی (شوهر، پدر یا برادر) را قادر به ادامه حیات می سازد. اکثر این زنان، فاقد تحصیلات و مهارتهایی هستند که بتوانند موفقیت آنها را در دستیابی به شغل مناسب تضمین کند. بیشتر آنها یا بی سوادند و یا تحصیلات بسیار اندکی دارند. مهارت کم، تحصیلات اندک، نداشتن حامی که آنها را از حیث اقتصادی و امنیتی محافظت نماید و همچنین امکانات محدود برای اشتغال، اثر منفی روی زنان جوان دارد و وجود همین شرایط منفی، احتمال سوق یافتن آنها را به سمت انحرافاتی از قبیل فحشا و مصرف مواد افزایش می دهد.

با نگاهی مددکارانه به آسیب های اجتماعی قرن بیست و یکم که دیدگاهی مرکب از علم جامعه شناسی و روانشناسی است متوجه می شویم که توسعه زندگی شهری، گسترش بی رویه مهاجرت از روستا به شهرهای بزرگ، افزایش حاشیه نشینی، بیکاری، فراوانی مشکلات اقتصادی- اجتماعی و جوان بودن درصد بالایی از افراد جامعه ایران باعث افزایش کمی و کیفی آسیب های اجتماعی شده و زمینه مناسبی برای ابتلاء به انواع آسیب ها مخصوصاً برای قشرهای نوجوان و جوان فراهم گردیده است که از جمله این آسیب ها می توان به پدیده فحشا و روسپیگری اشاره کرد.

با عنایت به اهمیت حیاتی و نقش تعیین کننده سلامت جسمانی و روانی نوجوانان و جوانان جامعه در تأمین بقاء و آینده مملکت بویژه به دلیل نقشی که در تربیت و پرورش کودکان نسل آینده خواهند داشت بی توجهی به آنان باعث سست شدن بنیان خانواده در نسل های آتی خواهد شد. آثار نامطلوبی که توأمان با این مسأله روی می دهد (اشاعه بیماریهای مقاربتی (از جمله ایدز...) از هم پاشیدگی کانون خانواده، تشکیل خانه های فساد و فریب سایر زنان و دختران، خودکشی، توزیع مواد مخدر، اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی، زشت شدن چهره عمومی شهر و ...) می تواند هزینه های مالی، خانوادگی، فرهنگی واجتماعی هنگفتی را برای جامعه داشته باشد.

از این رو، با توجه به پیامدهای ناگوار این پدیده در بهداشت روانی فردی و اجتماعی، هدف از مطالعه تعدادی از زنان ویژه، روشن شدن برخی از زوایای کیفیت خانوادگی این قربانیان است. دلیل مقایسه عوامل خانوادگی این گروه با گروه زنان عادی آن است که تا وقتی که مبنایی برای مقایسه ویژگیهای یک گروه وجود نداشته باشد قادر به تبیین تأثیر این ویژگیها بر روی گروه مورد نظر نخواهیم بود. اگر بتوانیم داده های گروه آزمایش را با داده های گروه کنترل (که نسبتاً همتا با گروه آزمایشی است) مقایسه کنیم کمک بزرگی به درک معنای تفاوت متغیرهای مورد آزمایش می شود. امید که با شناخت هر چه بهتر ویژگیهای فوق الذکر بتوان برنامه های پیشگیرانه مفیدی را در این زمینه مطرح و به اجرا گذارد.

بررسی تاریخچه روسپیگری در ایران

قبل از انقلاب اسلامی در ایران بگونه ای نیمه رسمی مراکزی تحت عنوان فاحشه خانه و مراکز نیمه مخفی به کار روسپیگری مشغول بودند و تعداد زیادی از شهروندان (روسپیان و مراجعه کنندگان به آنها) را مبتلا نموده بودند. هر چند که امروز بطور قطع این عمل حرام، ممنوع و جرم به حساب می آید، لیکن با تغییر شکل نسبت به قبل از انقلاب همچنان در جامعه ما رواج دارد.

روسپیگری به مرور زمان از اساطیر، عشق و عاشقی و جنبه های مذهبی فاصله می گیرد تا جایی که از آن به عنوان یک آسیب اجتماعی یاد می شود. هر چند که برخی از دیدگاه های جامعه شناسی، همچون کارکردگرایی معتقد است که روسپیگری منافعی برای جامعه دارد. اما این گونه دیدگاه ها، درست بر خلاف دیدگاه اسلام و قرآن است که می فرماید:

"و لا تقربوا الزنی انه و کان فاحشه و مآء سبیلا"

و هرگز به عمل زنا نزدیک نشوید که کاری بسیار زشت و راهی بسیار ناپسند است.

...